از ریسباف تا موزه صنعت ؛ روایت تاریخی اصفهان در قالبی نو

به گزارش خبرنگار اقتصاد آینده، عاطفه قلع ریز، " ساخت شهر موزه تاریخی صنعت " در شهرهای مختلف به منظور پیشگیری از "آلزایمر تاریخی" درشهرها  یکی از واجبات در هر شهری است .ایده ای که در پی" ایجاد شهر موزه تاریخی صنعت ایران" شکل گرفت.
در ایران موزه صنعت های مختلفی داریم که معروفترین آن موزه صنعت برق است  همچنین موزه صنعت نفت، موزه بنزین خانه آبادان، موزه پتروشیمی و موزه صنعت آب از این جمله است.
در همین راستا اصفهان با تبدیل بخشی از زمین 7 هکتاری کارخانه ریسباف اصفهان به "موزه صنعت نساجی " خود را در شمار شهرهای دارای " موزه صنعت " ایران قرار می دهد هرچند سالها سخن از راه اندازی "موزه صنعت آب" در اصفهان و حتی تبدیل کردن آن به موزه صنعت آب ملی بود اما  تاکنون آبفای استان اصفهان موفق به راه اندازی آن نشده است و شهرداری اصفهان نیز از دیگر ارگان هایی بود که به دلیل نداشتن مکان مناسبی ایده راه اندازی " موزه تاریخی شهرداری اصفهان" به تاخیر افتاد تا اینکه سال گذشته خبر از راه اندازی فاز یک آن در عمارت تاریخی باغ زرشک را در حالی دادند که با تبدیل کارخانه ریسباف به " شهر موزه تاریخی صنعت اصفهان" و جای دادن کلکسیونی از موزه های صنایع مختلف اصفهان میتوان قدمت چند هزار ساله اصفهان در حوزه صنعت را به رخ جهانیان کشاند.
ساخت "شهر موزه تاریخی صنعت اصفهان " در ریسباف
با توجه به وسعت زمین کارخانه ریسباف اصفهان و همچنین موقعیت جغرافیایی آن و قرار گرفتن در مرکز شهر که محل تردد روزانه بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی است و دسترسی آسان شهروندان به این کارخانه ، تبدیل 7 هکتار از زمین کارخانه به راه اندازی " شهر موزه تاریخی صنعت" و جای گرفتن کلکسیونی از موزه های صنعت نفت، آب، فولاد و نساجی ، شهرداری و غیره در این مجموعه میتوان شمار بسیاری از گردشگران را جذب این موزه کرد ضمن اینکه صنایع مختلف برای سرمایه گذاری و راه اندازی موزه صنعت خود استقبال خواهند کرد و قطع به یقین مشکل سرمایه گذاری رفع خواهد شد.
مسئله ای که سالها  تبدیل ریسباف به موزه را به تاخیر انداخت و یکی از دلایل اصلی آن بود ضمن اینکه خارج کردن  ریسباف از دسترس بانک مرکزی و واگذاری آن به اداره کل میراث فرهنگی و شهرداری از دیگر دلایل بود.
راه اندازی هر چه زودتر " شهر موزه تاریخی صنعت اصفهان " در شهری که بالاترین میزان صنایع را در ایران دارد و به یک شهر صنعتی معروف است نه تنها یک الزام بلکه یک ضرورت است که باید در چشم انداز توسعه اصفهان دیده شود هرچند فقدان چنین مکانی در شهر صنعتی اصفهان و نبود مکانی برای به نمایش گذاشتن ابزارآلات صنایع تهدید جدی بر پوسیده شدن بسیاری از این آثار تاریخی شده است.
اگر چه نگاه متولیان امر به ریسباف تبدیل بخشی از آن به موزه صنعت نساجی است و بهره گیری از فضای آن برای پیوست های فرهنگی است اما آنچه امروزه نیاز شهر صنعتی اصفهان است تعریف مکانی برای استقرار مجموعه ای از "موزه صنعت" است.
ریسباف هم ازنظر سازه دیدنی است و هم بازمانده ۱۳ کارخانه نساجی اصفهان است و بخشی از آن می‌تواند تبدیل به موزه نساجی اصفهان شود.
امروز نگاه صاحبان صنایع به موزه باید نگاهی مبتنی بر اعتبار صنفی و توسعه شغلی باشد. موزه از یک سو روند تاریخی و پیشینه را به مخاطب منتقل می‌کند و از دگر سوی قدرت بشر را در طول تاریخ بسان آیینه‌‌ای به رخ می‌کشد، قدرتی که در بستر توسعه علم و تکنولوژی، فناوری را به بار آورده و باعث اعتلای صنعتی خاص شده است.
راهبرد توسعه صنایع در جهان امروز، راه اندازی موزه صنعت خود است
راه اندازی "موزه‌‌ صنعت" برای حفظ روند تاریخی صنایع است و عرصه تبادل داشته‌‌ها و خواسته‌‌هاست، و یک پژوهشگاه صنعتی و  محل مناسبی برای تبادل اندیشه‌‌های نوین است .
امروزه شرکت‌های بزرگ در اقصی‌نقاط دنیا برای حفظ جایگاه برند ، خود را در شبکه موزه‌‌های صنعتی جای داده‌‌‌‌‌اند که ازجمله آنان می‌‌شود به موزه شکلات، موزه پنیر، موزه بتن و اکسپوز، موزه چای، موزه صندلی و... اشاره داشت که هر یک متعلق به یک کارخانه بزرگ و معتبر هستند.
ضرورت دارد صنایع برای توسعه خود به جد برای راه اندازه موزه صنعت خود اقدام عاجل کنند هر چند در ایران موزه صنعت های مختلفی دارد و عقب ماندن اصفهان که یک شهر صنعتی است در این حوزه کماکان جای تامل دارد .
بعد از انقلاب شاهد رشد 200 درصدی موزه ها در سطح استان اصفهان در حالی مواجه بودیم که موزه ها را به شکل های گوناگون طبقه بندی کرده اند، موزه های تاریخ و باستان شناسی، موزه های فضای باز، موزه های مردم شناسی، کاخ موزه ها، موزه های علوم و تاریخ طبیعی، موزه های منطقه ای (محلی)، موزه های سیار (گردشی)، پارک موزه ها، موزه های سلاح (نظامی)، موزه های اندیشمندان (خانه هنرمندان) و در میان انواع موزه ها، " موزه صنعت" جای نداشته است.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان تعداد کل موزه ها در این استان را بالغ بر 34 موزه دانست که از این تعداد ٢٢ موزه مربوط به بخش خصوصی و باقی موزه ها مربوط به بخش دولتی است.
وی بیان داشت: شعاری از سال ١٣٨۵ مبنی بر اینکه موزه جایی برای دپو کردن اشیاء تاریخی و انبار نیست بلکه موزه جایی برای زیستن و زندگی است و از این جهت تلاش کردیم از طریق جذب فعالان بخش خصوصی به این سمت حرکت کنیم تا فعالان در این برهه وارد سرمایه گذاری شوند .
نگاهی که در تبدیل ریسباف به موزه بین المللی از آن امتناع شد و تلاش شد تا سرحد امکان از ورود بخش خصوصی به آن پیشگیری شود زیرا معتقد بودند که بخش خصوصی نگاه منفعت طلبانه دارد و با توجه به قدمت ریسباف باید حفظ آسیب ها در اختیار ارگان های دولتی باشد و به همین جهت واگذاری آن دو دهه به طول انجامید.
گردشگران با صرف وقت 6 ماه میتوانند از موزه صنعت اصفهان بازدید کنند
طغیانی ، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی در خصوص تبدیل ریسباف به موزه تصریح کرد: موزه ریسباف، حتی می‌تواند قسمتی از یادگیری و نظام آموزشی محسوب شود. بدین ترتیب هم مسئولیت اجتماعی در حوزه آموزش انجام می‌شود و هم بنای تاریخی و فرهنگی حفظ‌شده است. درنهایت این مسیر، اصفهان تبدیل به شهری می‌شود که گردشگران می‌دانند در چند روز نمی‌توانند از تمام قسمت‌های آن بازدید کنند و باید حداقل ۶ ماه در این شهر وقت بگذارند.
وی با اشاره به اینکه اکنون زیرساخت‌های قانونی مرمت و بهره‌برداری از ریسباف آماده است گفت: ریسباف هم ازنظر سازه دیدنی است و هم بازمانده ۱۳ کارخانه نساجی اصفهان است و بخشی از آن می‌تواند تبدیل به موزه نساجی اصفهان شود.
وی بابیان اینکه می‌توان این طرح را مشارکتی پیش برد و از بودجه ملی هم در آن استفاده کرد افزود: اگر فرایند تملک ملی (ماده ۲۳ قانون تنظیم) به‌موقع طی شود، می‌توان در بودجه ملی سال ۱۴۰۳ برای این طرح منابعی درنظر گرفت اما به این بستگی دارد که در مدت باقی‌مانده تا پایان سال و پیش از تعیین بودجه، اسناد موردنیاز آماده شود.
پیش بینی استقبال مردم از موزه های صنعت  در اصفهان
با وجودی که استقبال مردم از موزه ها در اصفهان چندان قابل تعریف و توجه نیست بطوری که همواره در آمارهای اعلامی از مدیران کل میراث فرهنگی از اسقبال ناچیز مردم از موزه‌های استان اصفهان سخن گفته اند اما پیش بینی میشود با توجه به اینکه اکثر مردم اصفهان صنعتگر و صنعت دوست هستند و بیشتر فنی کار هستند استقبال از " موزه صنعت " صنایع مختلف اصفهان بسیاری از اصفهانی ها را به این سمت بکشاند.